Dit jaar is het 100 jaar geleden dat de Zaanse dichter / schrijver Jacob Israël de Haan stierf.
Zelfs in zijn eigen stad is hij amper bekend, terwijl een gedicht van hem toch op het muurtje tegenover de voormalige synagoge staat afgebeeld, er in Zaandam een straat naar hem werd vernoemd, een andere dichtregel op het Homomonument in Amsterdam staat en hij in zijn werken regelmatig aan de Zaanstreek refereerde.
Bij kunstenaars daarentegen is hij juist heel bekend: ook in onze tijd inspireert hij hen tot allerlei verschillende kunstuitingen: van foto’s, textiel, drukproeven en linosneden tot liederen en een theatervoorstelling.
In het Weefhuis te Zaandijk vindt van 27 – 31 december aanstaande een festival plaats, waarbij al die door De Haan geïnspireerde kunstenaars hun werk tonen, maar waar men ook kan kennismaken met de werken van De Haan, zijn leven en zelfs zijn gewelddadige dood. Het festival vindt plaats onder de vlag van De Zaanse Regenboog.
De tentoonstelling is gratis te bezoeken, voor de presentaties en voordrachten moet men zich vooraf aanmelden, gezien de maximale capaciteit van 50 bezoekers. Daarom vinden sommige presentaties en voordrachten twee keer op een middag plaats. Deze kosten €5 voor volwassenen en €3 voor jongeren, inclusief een tekstboekje met daarin de biografie van De Haan, zijn bibliografie (lijst met al zijn werken), achtergronden bij de presentatoren en kunstenaars en fragmenten uit veel van zijn werken.
Het festival richt zich op algemeen belangstellenden, Zaankanters en zeker ook scholieren die voor Nederlands boeken moeten lezen (Dus waarom niet eens van de Zaankanter De Haan?) en die voor het vak CKV (Culturele en Kunstzinnige Vorming) culturele activiteiten moeten bezoeken met als doel dat meer mensen De Haan en zijn werken willen leren kennen. (Geheime tip: Zijn boeken zijn niet dik.)
De Haan was een zeer veelzijdig mens. Hij studeerde Nederlands, was leraar, en Rechten, waarin hij promoveerde, maar maakte zich in Nederland onmogelijk door zijn homo-erotische romans. Zijn vader was voorzanger in de synagoge te Zaandam, maar aanvankelijk moest hij niets van het Joodse geloof weten. Later kwam hij in contact met het Zionisme, de beweging die een eigen staat voor de joden in Palestina wilde stichten. Omdat hij in Nederland toch niets meer te verliezen had, vertrok hij naar Palestina, om er al snel achter te komen dat je daar helemaal niet zomaar even een nieuwe staat kon oprichten, want “… er wonen hier toch al mensen!” Hij werd een Antizionist, leerde Hebreeuws en Arabisch en werd advocaat / rechtsadviseur, probeerde tussen de Arabieren en vele joodse groeperingen te bemiddelen, ging zelfs op audiëntie bij de koning van Jordanië, maar had ook openlijk een relatie met een Palestijn. Door zijn confronterende stijl maakte hij zich ook in Palestina onmogelijk en werd hij uiteindelijk in 1924 door een Zionist vermoord.
Voor verdere informatie:
www.dezaanseregenboog.nl of mail naar dehaanfestival@gmail.com onder vermelding van naam, telefoonnummer, programmaonderdeel en tijd.
organisatoren, Exposanten en Presentatoren De Haan Festival
A. Organisatoren
- De Zaanse Regenboog.
- Jacob Israël de Haan Genootschap
B. Exposanten
Algehele organisatie:
Marcel van Kampenhout
dehaanfestival@gmail.com
06 81 295 194
Neem gerust contact op, mocht u mij en/of de kunstenaars willen interviewen.
Benyamin Reich
Benyamin Reich (1976) in Israël geboren in een chassidische familie. Op
16-jarige leeftijd verliet hij de orthodoxe gemeenschap om kunst te gaan
beoefenen. Hij studeerde in Jeruzalem en Parijs en woont sinds 2009 in
Berlijn. Hij exposeerde in heel Europa.
Reichs werk probeert de conflictlijnen en kruispunten tussen de westerse
wereld en traditionele culturen te verkennen, waarbij uitersten als
sensualiteit en spiritualiteit, het heilige en het profane, de natuur en de
beschaving worden gecombineerd. Zijn kunstwerken weerspiegelen zijn
leven als permanente ballingschap.
Foto hieronder
Soek
Eén werk is een installatie van een drielagig doek, gebaseerd op teksten
van De Haan en geïnspireerd op een talliet, het joods gebedsdoek. Ook in
de andere werken verwerkte hij teksten van De Haan.
Foto hieronder
Gemeentearchief Zaanstad
Het archief beschikt over zestig prachtig uitgevoerde drukproeven van
teksten van De Haan. Drukkers wilden met drukproeven graag laten zien,
waartoe zij in staat waren. Het Gemeentearchief beschikt over deze
collectie en stelt die tentoon.
Daarnaast worden andere foto’s en documenten van De Haan getoond.
Oscar Salome is naast vrijwilliger bij De Zaanse Regenboog ook een
fervent LEGO-bouwer. Dit jaar had hij een tentoonstelling in het stadhuis
van Zaanstad met naast een LEGO Pride ook LEGO gebouwen uit
Zaanstad, zoals de Zaanse Synagoge waar de vader van de Jacob Israël
de Haan rabbi was. Hij bouwde de synagoge als eerbetoon aan De Haan
en het homomonument met daarop zijn dichtregel ‘Naar vriendschap zulk
een mateloos verlangen’.
Voor alle informatie: www.dezaanseregenboog.nl/dehaanfestival